Denk jij wel eens na over het effect van jouw doen en laten? Sta jij wel eens stil bij de acties die jij onderneemt? Sta je wel eens stil bij het effect van je acties op bijvoorbeeld social media?
In deze blog wil ik een “nieuw” begrip onder de loep nemen en erachter komen hoe anderen hierover denken. Dat begrip is effectdenken. Het woordenboek, google en andere zoekmachines geven geen herkenning hierbij, dus vandaar dat ik het een “nieuw” begrip noem. Maar volgens mij is het principe erachter niet nieuw.
Onder effectdenken versta ik het nadenken over de effecten die jouw woorden, handelingen en acties kunnen hebben op jezelf, maar ook anderen. Niet alleen wat je doet of zegt, maar ook hoe je iets doet of zegt.
Als mensen zakelijk gezien iets nieuws opstarten wordt er over het algemeen een plan van aanpak gemaakt. Wat is het doel wat je wilt bereiken, welke zaken heb je nodig om dat doel te bereiken, wanneer moet het doel bereikt zijn en meer. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld vakantie. Die willen we ook goed voorbereiden om een geslaagde vakantie te hebben. Of een sportwedstrijd bekijk je ook van te voren naar de opstelling.
Zou je dit dan ook kunnen toepassen in je persoonlijke contact met mensen? We kennen het allemaal dat iemand iets doet of zegt en vervolgens raak je daarmee een ander. Meestal gebeurd dat onbewust en kunnen zo situaties ontstaan die we liever niet hebben. Stel nou dat je nu eens van te voren nadenkt over het mogelijke effect van jouw acties om vervolgens er zo een draai aan te geven dat je ook daadwerkelijk het gewenste effect kan krijgen? Zou dat kunnen?
Als ik in mijn werk mensen mag coachen denk ik van te voren na met wie ik te maken krijg. Hoe kan ik die persoon op de juiste manier helpen om de verbeteringen te krijgen die ze willen of kunnen gebruiken. Wat zou het effect zijn als ik een ingetogen verlegen persoon op een directe manier benader? Krijgen we dan het gewenste resultaat? Waarschijnlijk niet, dus ga je op zoek naar andere wegen. Wil ik iemand een advies geven, dan denk ik na over hoe ik dat overbreng. Bij sommige mensen werkt het als ik zeg: ‘als ik jou was zou ik het op die en die manier doen’. Maar bij weer andere mensen zal ik een voorbeeld aandragen wat het voor mij heeft gedaan en wie weet dat het ook wel iets voor die ander kan zijn.
Kan je dit dan toepassen op ander soort contacten? Bijvoorbeeld in vriendschappen. Ik denk het wel. Kan je dit dan toepassen in je gebruik op de social media? Ook hier denk ik van wel! Zet niet klakkeloos alles online, denk er eens over na wat het over jou zegt en welk effect het op een ander kan hebben. Zeg niet zomaar alles tegen iedereen, maar denk eens na wat je ermee wilt bereiken. Ik denk dat als je zaken op deze manier benaderd je vaak meer resultaat kan krijgen zoals jij dat wenst!
Maar goed ik kan hier natuurlijk enorm de plank misslaan, dus vraag ik graag: Reageer en Inspireer!
Saskia,
Het nadenken over de effecten van je handelen, is inderdaad niet nieuw. In militaire kringen bestaat al zo’n 20 jaar de doctrine van Effects Based Operations (EBO), soms ook te vinden onder de aanduiding Effects Based Approach to Operations (EBAO). Google maar naar EBO (of EBAO) en je komt tientallen rapporten, studies, power-point presentaties, tijdschriftartikelen, e.d. tegen over dit onderwerp.
De gedachtengang is ontstaan in de aanloop naar de 1e Golfoorlog van 1991 in de VS. Een militair planner probeert in zijn analyse de effecten en ook de neven-effecten van 2e of 3e orde, van een bepaalde militaire actie vast te stellen. Als dat (neven)effect ongewenst is, b.v. burgerslachtoffers of negatieve media-aandacht, kan het plan worden aangepast om het ongewenste effect te vermijden. Het effect van een militaire actie wordt ruim bezien, het hoeft niet alleen een typisch militair, gewelddadig effect te hebben zoals het vernietigen van een bunker of het platleggen van een vliegveld. Het effect kan ook geestelijk zijn (het moreel bij de tegenstander of steun van de bevolking) of economisch of op het terrein van de informatica (cyber warfare). Zoals gebruikelijk is EB(A)O uitgegroeid tot een hype, zijn er boekenkasten vol mee geschreven en kun je er tegenwoordig speciale cursussen over volgen.
Een van de oorzaken die hebben geleid tot het EB(A)O denken in militaire kringen is het fenomeen dat militaire acties (oorlog) de laatste decennia een veel groter effect hebben gekregen dan vroeger het geval was. De voortschrijdende techniek is daar mede debet aan. In de periode 1945-1950 kon Nederland in Indië op grote schaal politionele acties uitvoeren (waarbij ruim 100.000 militairen werden ingezet) waarvan in Nederland zelf weinig te merken was. Het effect op de Nederlandse bevolking was minimaal. Militaire acties in Uruzgan (2006-2010) waren enkele uren later op het avondjournaal, soms zelfs life te zien, vaak gevolgd door commentaar en soms door vragen in het parlement de volgende dag. De militair planner moet dus rekening houden met het effect ver weg in Nederland.
Dus, een prima idee, effectdenken. Houdt rekening met het effect van je handelen en woorden, ook in de (sociale) media.
Hoi Saskia,
Ik ben het 99% met je eens. Wat je zegt en hoe je dat zegt is cruciaal in relaties (al dan niet zakelijk). Het waarom je het zegt is mogelijk nog belangrijker. Dus helemaal spot on. En natuurlijk geldt dat ook bij Social Media. Juist bij Social Media, zou ik zeggen. Omdat alles op het web voor eeuwig is. Gesproken woorden vervliegen, internet reacties niet…
Maar dan zul je je afvragen, waarom dan niet 100%. En dat is dat ik denk dat je bij vrienden jezelf moet kunnen zijn en blijven. Dus ook met je mindere kanten (die iedereen heeft). Natuurlijk kun (en moet) je rekening houden met anderen maar als je je daardoor anders voor moet doen dan je bent omdat je anders je vrienden voor het hoofd stoot, is het misschien wel tijd dat je andere vrienden zoekt.
Effectdenken als term is trouwens briljant gevonden.
Hans en Fred,
Dank jullie wel voor de mooie aanvullingen. Erg mooi om te lezen hoe al enige jaren het principe van effectdenken al wordt toegepast en daarmee dat het mogelijk moet zijn om dit ook in je eigen leven toe te passen.
Uiteraard is het bijzonder vermoeiend om dat altijd elk moment van de dag te doen. En in bepaalde gevallen moet je ook niet willen dit toe te passen aangezien je dan de grens van manipuleren kan bereiken.
Wie weet dat we als mensen op deze manier voor meer duidelijkheid in ons doen en laten creeeren.